Mercurius 80 jaar
Dit jaar blaast onze club 80 kaarsjes uit. Ter gelegenheid van onze 80e verjaardag, stappen we in de tijdmachine en reizen we 80 jaar terug in de tijd, om zo het ontstaan van onze club mee te maken, zoals het exact 80 jaar geleden gebeurde.
15 mei 1941
Op 15 mei 1941 is Berchem al een stad met zo'n 42 000 inwoners. Het is nog geen deelgemeente van Antwerpen: die fusie vindt pas plaats in de jaren 80.
"Groot-Antwerpen" telt zo'n 525 000 inwoners en leeft al een jaar onder Duitse bezetting, die tot nu toe - gezien de omstandigheden - rustig verloopt.
Ondanks de oorlog vindt er nog steeds regelmatige competitie plaats in België in onder andere het basketbal en voetbal. Meer daarover later.
​
In Mortsel, ver weg van het oorlogsgeweld, is een Duitse wapenfabriek gevestigd. Een van de arbeiders daar is een zekere François Alberty. Zijn bezetters weten het niet, of nog niet, maar François smokkelt regelmatig materiaal weg uit de fabriek. Waarom? Daar komen we binnenkort achter.
16 mei 1941
Nazi-Duitsland lijkt niet te stoppen. Enkele dagen geleden verdreven ze de laatste geallieerden van het Europese vasteland in de slag om Griekenland, en nu bereiden ze zich voor op de invasie van Kreta, die binnen een paar dagen zal beginnen. Duitsland richt zijn vizier nu op de middellandse zee en het Midden-Oosten. Vandaag lezen we in de krant dat het collaborerende Vichy-Frankrijk vliegvelden ter beschikking stelt van Duitsland in het Frans mandaatgebied in Syrië en dat in Irak - een Brits protectoraat - Britse troepen hun handen vol hebben met het neerslaan van een pro-Duitse staatsgreep.
Klik om het artikel te vergroten.
17 mei 1941
De vlucht van de Duitse SS-Obergruppenführer Rudolf Hess van 12 mei raakt bekend en verschijnt in de pers. Waarom Hess precies zijn Hollywoord-achtige vlucht per vliegtuig naar Schotland ondernam, is tot op heden onduidelijk. De kranten, die allemaal pro-Duits zijn, verklaren meteen dat Hess mentaal labiel is en dat zijn redenen "volledig buiten den Duitschen politiek" liggen. Er wordt maar weinig aandacht besteed aan de vlucht van een van Hitlers loyaalste vertrouwelingen. Wat we vandaag wel lezen in de krant, zijn onder andere tips om je tennisvaardigheden te verbeteren en "een goeden slaap" te hebben.
Klik om het artikel te vergroten.
18 mei 1941
Het is zondag, de dag waarop de mannen naar de koers of de voetbal gaan, en de vrouwen het huishouden doen. Ook basketbal wordt gespeeld tijdens de oorlog, met in de regio Antwerpen clubs zoals Antwerpsche B.C., S.C.K, Bell, Hermes Kiel, Nova en Olympia, maar kan niet op tegen de populariteit van wielrennen en voetbal en wordt nauwelijks vermeld in de kranten.
​
Ook Berchem sport speelt deze 18e mei, een thuiswedstrijd tegen Willebroek. Een teleurstellende wedstrijd, zo blijkt: "Jammer genoeg zullen de menschen geen grootsche indrukken hebben opgedaan van dezen wedstrijd". Op dezelfde dag staat in het "weekelijks vrouwenblad" een woordje uitleg bij de recente beslissing om confituur te rantsoeneren.
​
Op 18 mei 1941 werd er op de Algemene Vergadering van Antwerpsche B.C. gedebatteerd over de oprichting van een onderafdeling in Berchem. Antwerpsche was nog maar net gesticht - tijdens de bezetting - door ex-waterpolospeler Jos De Combe. Onder impuls van De Combe werd na een hevig debat beslist om over te gaan tot de opstart van een onderafdeling 'Berchem'. Die zou geleid worden door François Alberty, die tot nu dan met zijn vrienden in Antwerpsche 2, en later Antwerpsche 4, speelde. Alberty en zijn vrienden werden 'verbannen' uit Antwerpsche omdat ze hun 3 beste spelers moesten afstaan aan de 1ste ploeg, en dat weigerden ze.
20 mei 1941
20 mei 1941 is een bewogen dag: het is het begin van de invasie van Kreta wanneer in de ochtend verschillende Duitse parachutetroepen van de "special forces", oftewel Fallschirmjäger, afdalen op het eiland.
Vandaag wordt in de pers ook de dood van Joris van Severen herdacht, die vandaag exact een jaar geleden stierf in een Franse gevangenis tijdens de invasie van dat land. De nationaal-socialistische krant "Volk en Staat" kopt bombastisch met "Een jaar na den Massamoord." Tot op heden zijn de omstandigheden van de dood van Van Severen onduidelijk.
Klik om het artikel te vergroten.
21 mei 1941
De voorbije weken deed de Luftwaffe - de Duitse luchtmacht - verschillende aanvallen over gans Europa: zo werden onder andere Kreta, Malta, Cyprus, Tunesië, Irak en Engeland slachtoffer van Duitse bombardementen. Daarbij verloor de Luftwaffe elke dag tientallen vliegtuigen. Bij de Erma Werke-fabriek in Mortsel werden ze hersteld.
Tijdens deze periode slaagden François Alberty - en enkele van zijn vrienden die er werkten - erin om met materieel, bestemd voor de Luftwaffe, twee basketstellen in elkaar te prutsen. Gelukkig voor hen werd dit niet ontdekt. Uiteraard was dit sabotage en daar stonden zware straffen op. Francois Alberty slaagde er met zijn vrienden in de doelstellen buiten te smokkelen in een vrachtwagen die gevuld was met aardappelen. Zo had François twee doelstellen kunnen bemachtigen voor de onderafdeling Berchem die zou opgericht worden.
Klik om het artikel te vergroten.
22 mei 1941
MERCURIUS WORDT 80 JAAR
​
22 mei 1941: Vandaag is het exact 80 jaar geleden dat onze club opgericht werd: de afdeling Berchem van Antwerpsche B.C. Zoals je de voorbije dagen kon lezen, stond de onderafdeling Berchem al enige tijd in de steigers. Vandaag wordt ze officieel geregistreerd bij de basketbalbond. Het thuisterrein van de nieuwe club was een basketveld aan café 'Den Duikelaar' in Schoten. Hier legden de eerste leden van Berchem hun eigen veldje aan met de basketringen gemaakt van gestolen oorlogsmaterieel. Ze kregen 1 bal in bruikleen van Antwerpsche, die ze echter aan het einde van het seizoen moesten terugbezorgen.
​
Den Duikelaar was een veerhuis aan het kanaal Dessel-Turnhout-Schoten in de Heikantstraat, en werd sindsdien afgebroken. Twee andere veerhuizen die naast Den Duikelaar stonden (Hotel Wenduine en Hotel Westende), staan er vandaag nog en zijn Vlaams onroerend erfgoed. Het veerhuis werd gedeeld met onder andere een waterpoloclub die in het kanaal haar waterpolotrainingen hield.
​
De samenwerking met Antwerpsche B.C. is echter van korte duur: 3 seizoenen later is de sportieve rivaliteit zo groot - zowel bij heren als dames - , dat de onderafdeling zich afscheurt en de onafhankelijke club Berchem B.C. wordt. In 1945 verandert de naam naar Mercurius BC.
